قیمت و تعرفه‌ انواع ویراستاری کتاب

بررسی کامل ویراستاری کتاب

ویراستاری کتاب، عملی است که در طی آن فرد ویراستار به دقت کتاب پیش روی خود را بررسی کرده و با تغییرات لازم اعم از حذف، اضافه و اصلاح متون آن، اقدام به ویرایش و تطبیق آن با استاندارهای خاص تعریف شده می‌نماید. در این زمینه باید تمامی اشتباهات شامل؛ نگارشی، فنی، زبانی و دستوری مشخص شده و با نوع صحیح خود جایگزین شوند. در این مقاله قصد داریم تا به طور کامل ویراستاری و قیمت ویراستاری کتاب، یا به عبارتی دیگر، نحوه‌ی محاسبه‌ی هزینه‌ی آن را مورد بررسی قرار دهیم.

عوامل مؤثر بر قیمت ویرایش کتاب

اکنون که با کار بسیار مهم ویرایشگری کتاب و در واقع ویراستار آشنا شدید به بررسی عوامل بسیار مهمی می‌پردازیم که در تعیین قیمت نهایی تمام شده آن تأثیرگذار هستند (یکی از مقالات خارجی را در مورد نحوه محاسبه هزینه ویراستار اینجا بخوانید):

• قدرت قلم نویسنده: قدرت نویسنده در ویرایش کتاب بسیار تأثیر می‌گذارد زیرا نویسنده‌ای که قدرت قلم ضعیفی دارد نسبت به نویسنده‌ای قوی، اثری که تولید می‌کند نیاز به ویراستاری بیشتری داشته و احتمال بروز خطا و طبیعتا تعداد خطاها می‌تواند به مراتب بیشتر باشد. برخی اوقات نیز نویسنده از نرم افزارهای ویرایگشر متن خودکار یا ویراستار آنلاین برای این کار استفاده کرده است که در این صورت کار کمتری بر عهده ویراستار خواهد بود.
• نوع اثر: در ویرایشگری کتاب باید مشخص شود، اثری که نویسنده باید آن را بررسی کند حاصل کار مترجم است و یا تنها تألیف اتفاق افتاده است. همچنین اگر این کتاب، ترجمه شده است آیا نیاز هست در کنار ویرایش متن، آن را با متن اصلی نیز تطبیق داد یا خیر.
• درجه‌ی رعایت اصول ادبی: در ویرایش کتاب با توجه به میزانی که حروف چینی، فاصله و نیم فاصله و غیره رعایت شده باشد، هزینه‌ی ویراستاری نیز متفاوت خواهد شد.
• میزان انتظار از ویراستار: بسته به اینکه نویسنده از ویراستار چه انتظاری دارد، بر هزینه‌‌ی نهایی آن تأثیرگذار خواهد بود. برخی اوقات متن ویرایش شده باید کاملا عالی و بدون حتی یک اشتباه تحویل داده شود و برخی اوقات نیز انتظار در حد متوسط است و سخت‌گیری و دقت زیادی مورد انتظار نیست.
• زمان تحویل: گاهی اوقات نویسنده‌ها سفارش را به نوعی تنظیم می‌‌کنند که زمان تحویل آن فوری و در اسرع وقت است و برخی اوقات نیز دست ویراستار را باز گذاشته و زمان تحویل اهمیت چندانی ندارد.
• نحوه‌ی پرداخت: از عوامل مؤثر بر قیمت ویراستاری یک کتاب، نحوه‌ی پرداخت می‌باشد که معمولا به دو صورت پیش پرداخت و سپس تسویه‌ی نقدی و یا به صورت اقساط می‌باشد.

انواع ویرایش کتاب، پایان نامه و مقاله

وقتی صحبت از ویرایش یک متن می‌شود، متن مورد نظر را از نظر حجم کاری می‌توان به سه نوع کتاب، پایان نامه و مقاله تقسیم‌بندی نمود که اصول ویراستاری کتاب با مقاله و پایان نامه متفاوت می‌باشد. در این قسمت به توضیح مختصر و مفید هر یک می‌پردازیم.

هنگام ویرایش کتاب که در سه زمینه‌ی فنی، زبانی و ساختاری و تخصصی قرار می‌گیرد حتما باید به نکات زیر توجه شود:

• نگارش به صورت ساده و روان باشد و کمتر از استعاره و آرایه‌های ادبی استفاده کنید. این کار به انتقال درک مطلب کمک شایانی خواهد کرد.
• ساده نویسی را نباید با عامیانه نویسی اشتباه گرفت و تمامی جملات کامل و هر قسمت در جای مناسب خود باید باشد.
• فاصله گذاری بین جملات و کلمات و حتی بین علامت‌ها کاملا باید با دقت انجام شوند. قابل ذکر است که استودیو صفحه آرایی آرنگ در لینک ویراستار آنلاین لایو  و همچنین محصول دانلودی نرم افزار ویرایش متن در ورد تا حد زیادی این امکان را برای مخاطبان خود با قیمت بسیار نازلی فراهم کرده است که در زمان بسیار کوتاهی بتوانند این مشکلات ویرایشی را حل نمایند.
• جملاتِ طولانی اما مربوط به هم را با ویرگول از هم جدا و در عین حال به یکدیگر مرتبط شوند تا خواننده احساس خستگی در هنگام خواندن پیدا نکند.
• زمان افعال بسیار مهم هستند و تمامی جملات و از ابتدا تا انتهای متن باید یکپارچگی و پیوستگی داشته باشند. ویرایش کتاب کاری زمان‌بر و بسیار حساس می‌باشد.

پایان نامه نیز مانند ویراستاری کتاب انواع خاص خود را داشته و باید نکات هر یک رعایت شوند که به شرح زیر است:

• هنگام ویرایش پایان نامه محدودیت پژوهشی وجود دارد که این امر به عاملی مانند جامعه‌ی پژوهشی شما ارتباط پیدا می‌کند و همین امر سبب می‌شود ویراستاری آن را مقداری سخت کند چرا که هر چقدر جامعه‌ی پژوهشی بزرگ‌تر باشد، تفسیر و تحلیل آن هنگام ویراستاری مشکل‌تر خواهد شد.
• ویرایش پایان نامه شامل ایرادهای نگارشی و علمی است. اگر‌بخشی از متن پایان نامه ترجمه باشد، باید دقت ترجمه‌ی نویسنده نیز بررسی گردد تا ترجمه به صورت اشتباه انجام نشده باشد.
• ویرایش علمی پایان نامه، هم باید محتوا از لحاظ علمی اشتباه نباشد و هم اینکه بخش‌های ترجمه شده با متن اصلی تطبیق داده شوند.
• اصلاح غلط‌های نگارشی در پایان نامه نیز بسیار حائز اهمیت می‌باشد چرا که در انتقال فهم مطالب بسیار تأثیرگذار هستند.
• از دیگر انواع ویرایش پایان نامه می‌توان به فهرست‌بندی، تنظیم متن، تعیین صفحات و فصل‌ها و سپس تنظیم پاراگراف‌های هر‌بخش، ویراستاری پانویس‌های موجود در پایان نامه، اصلاح فهرست منابع مطابق با فرمت درخواست شده، قرارگیری صحیح و اصولی تمامی تصاویر، نمودارها و فرمول‌ها در سرتاسر می‌باشد.

ویرایش مقاله نیز همانند ویرایشگری کتاب و پایان نامه نیازمند رعایت اصول و قوانینی است که تشکیل دهنده‌ی شرح وظایف ویراستار آن می‌باشد:

• ویرایش علمی و مفهومی مقاله بسیار مهم است چرا که اگر به خوبی صورت نگیرد قطعا از طرف ژورنال مربوطه رد خواهد شد و برای اصلاح به شما عودت می‌گردد. که انجام نادرست آن می‌تواند چندین ماه از وقت شما را بگیرد.
• مقاله‌ای که باید ویرایش گردد ممکن است حاصل استخراج از پایان نامه باشد.
• مقاله‌ی مورد ویرایش شاید از نوع ترجمه باشد. یعنی مقاله‌ پس از ترجمه برای ویراستاری ارسال گردد.
• حروف چینی و صفحه آرایی مقالات نیز بسیار مهم هستند تا هیچ ایراد نگارشی در آن یافت نشود.
• هنگام ویرایش یک مقاله، باید ویرایش ساختاری نیز انجام گیرد زیرا اگر متن اصلی به خوبی و طبق قواعد نوشته نشده باشد، ویرایش شما را نیز تحت تأثیر قرار داده و قطعا از طرف ژورنال مد نظر، به علت ضعف نگارشی مردود اعلام خواهد شد.

ویرایش فنی

وقتی صحبت از ویرایش فنی کتاب می‌شود معمولا به این معنی است که یک ویراستار باید تمام یا‌بخشی از کارهایی نظیر: انجام و پیاده‌سازی قواعد مربوط به رسم الخط، پاراگراف‌بندی، مشخص نمودن عناوین و عبارات، بکارگیری معادل صحیح اصطلاحات به نحوی که به مفهوم و انقال فهم آسیبی وارد نشود، تعیین و قرار دادن تصاویر و نمودارها و در صورت وجود فرمول‌ها در جای مناسب، تهیه‌ی فهرست کاملی از عناوین، تصاویر، جدول‌ها و منابع، واژه نامه‌ی کامل و بدون اشتباه، تنظیم صفحات و پانویس‌ها، در صورت لزوم درج و رعایت اِعراب گذاری صحیح، در صورت درخواست تنظیم مقدمه‌ی ناشر، نشانه‌های هر فصل و زیبا‌سازی متون و صفحات را انجام دهد. در صورت انجام و رعایت این موارد می‌توان گفت که در ویراستاری کتاب، ویرایش فنی به طور کامل انجام گرفته است.

ویرایش زبانی – ساختاری

هنگام ویرایش کتاب، ویرایش از نوع زبانی – ساختاری نیز همانند ویرایش فنی، حساسیت‌های خود را داشته و نیازمند انجام کارهایی است که در شرح وظایف یک ویراستار قرار می‌گیرد. یک ویراستار هنگام ویراستاری کتاب از این نوع ویرایش، باید تمامی ابهامات زبانی را برطرف سازد. ابهامات زبانی در ویراستاری کتاب یعنی کلمات ناملموس، کلماتی گنگ از فرهنگ‌های خاص، جملات یا پاراگراف‌های بسیار طولانی را یا حذف نماید و یا اینکه با نوع مناسب خود جایگزین کند. یکدست‌‌سازی نوشته و ساده‌سازی آن از جمله وظایف ویراستار در ویراستاری کتاب از نوع زبانی – ساختاری است.

ویرایش تخصصی یا علمی یا محتوایی

وقتی در ویراستاری کتاب صحبت از ویرایش تخصصی، علمی یا محتوایی می‌شود یعنی کلیه‌ی معایب و بی‌دقتی‌هایی که توسط نویسنده‌ی علمی آن صورت گرفته باید توسط ویراستار اصلاح شوند. در ویرایش تخصصی تا جایی باید ویراستاری کتاب پیش برود که هم با تغییرات ریز و درشت سبب زیبایی متن شود و هم به اصل مطلب و محتوای آن آسیبی وارد نشود و کلیه‌ی حذفیات و اضافه شدن‌ها خللی در معنا ایجاد نکنند. همچنین در ویرایش تخصصی یا علمی باید جاهایی که ویراستار احساس می‌کند مطلبی بدون نیاز تکرار شده و صرفا حاصل وسواس نویسنده است را حذف نماید. ویرایش علمی در ویراستاری نیز به معنای تایپ اشتباه فرمول‌ها و محاسبات، جدول‌هایی با ارقام غیر واضح، مطالبی که از لحاظ علمی اشتباه هستند و غیره بررسی خواهند شد.

محاسبه‌ی هزینه‌ی ویرایش

هنگام محاسبه‌ی هزینه‌ی ویراستاری کتاب و هر متن دیگری ابتدا باید فاکتورهای لازم در نظر گرفته شوند و در فرمول نهایی سهم هر یک گنجانده شده تا قیمت نهایی مشخص شود.

هنگام محاسبه‌ی  قیمت ویرایش کتاب در صورتی که تحویل نیمه فوری باشد، هزینه‌ی کل در 1.5 و در صورتی که فوری باشد هزینه‌ی نهایی در 2 ضرب خواهد شد. (منبع)

متون ویرایشی در ویراستاری کتاب، مقاله و پایان نامه مبتنی بر نوع، قیمت و ضریب جداگانه دارند به صورتی که ادبیات و شعر، فقه و علوم اسلامی، زبانشناسی و واژه نامه ضریب 2، فلسفه، قراردادهای تجاری و بازرگانی، اسناد تجاری و حقوق ضریب 1.5 و متون پزشکی، معماری، شهرسازی و نفت و گاز و پتروشیمی با ضریب 1.25 محاسبه خواهند شد.

مبنای محاسبه‌ی تعرفه ویراستار و متون دیگر تعداد کلمات خواهد بود. و هر کلمه برای ویرایش فنی حدود 8 تومان، ویرایش زبانی – ساختاری هر کلمه حدود 15 تومان و برای ویرایش علمی/ محتوایی یا تخصصی نیز هر کلمه حدود 35 تومان می‌باشد. در انتها نیز مبلغ کل در ضرایب گفته شده ضرب و قیمت نهایی مشخص می‌گردد.

علت ویراستاری کتاب

شاید پس از خواندن این مطلب و حتی آشنایی با نحوه‌ی محاسبه‌ی ویراستاری کتاب و حتی سایر متون این سؤال در ذهن شما شکل بگیرد که چرا باید ویراستاری انجام شود؟ جواب این پرسش را بدین صورت توضیح می‌دهیم که: قطعا اگر متنی از کتاب، مقاله، پایان نامه و… را پیش روی خود دارید و از خواندن آن لذت می‌برید و هیچ مشکلی در درک فهم آن احساس نمی‌کنید باید از دو نفر متشکر باشید: قدرت نویسنده‌ی اصلی و قدرت و تسلط ویراستار. قطعا ویراستار نقش بسزایی در زیبایی و کیفیت نهایی اثر خواهد داشت و اگر این کار صورت نگیرد قطعا اثرگذاری آن به شدت کاهش خواهد یافت.